Je kunt vaak de uitdrukking horen dat liefde drie jaar leeft. Iemand verklaart zo'n afkoeling van gevoelens fysiologisch, terwijl iemand ervan overtuigd is dat gewoon niets voor altijd is.
De eerste paar maanden, een jaar na de ontmoeting, is voor veel stellen de mooiste periode in een relatie: de intensiteit van passies, emoties, euforie. Het lijkt erop dat het altijd zo zal blijven. Maar nu gaan er twee jaar, drie jaar voorbij … Levendige emoties worden vervangen door een meer evenwichtige houding, en dan zelfs routine. En nu eist de ziel weer vlucht en het lichaam een hormonale golf. Het lijkt voor mensen dat de liefde voorbij is en dat het tijd is om naar een nieuwe te zoeken.
Liefde is als een drug
Volgens één theorie zijn mensen genetisch geprogrammeerd om gedurende drie jaar genegenheid voor elkaar te voelen in de ene versie en zeven jaar in de andere. Voorstanders van deze theorie zeggen dat evolutionair gezien de belangrijkste behoeften in de mens zijn ontstaan - om te overleven en hun ras voort te zetten, en ze zijn de afgelopen millennia niet veranderd. En samen was het makkelijker voor mensen om te overleven en nakomelingen te krijgen dan alleen. Maar er moest iets anders zijn om de man en de vrouw een tijdje bij elkaar te houden, en de natuur vond het verliefd worden uit. De chemische processen in de hersenen die onder haar invloed ontstonden, creëerden een emotionele afhankelijkheid van de partner, gedwongen om in de eerste plaats zijn voordelen te zien en de tekortkomingen niet op te merken. Toen het kind opgroeide en relatief onafhankelijk werd, begon het gevoel tussen zijn ouders te vervagen. Voorstanders van deze theorie zien in voortplanting het enige doel van toenadering tussen een man en een vrouw, en in hun aantrekking tot elkaar - slechts een gevolg van de werking van hormonen. Sommige wetenschappers vergelijken de passie van liefde zelfs met drugsverslaving.
Helen Fisher, hoogleraar antropologie aan de American University of Rutgers, heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de chemie van liefde. De resultaten die ze behaalde geven aan dat emoties in verschillende stadia van een relatie gepaard gaan met een toename van verschillende hormonen. Verliefd worden wordt dus geassocieerd met oestrogenen en androgenen, langdurige relaties met serotonine, dopamine en noradrenaline, en gehechtheid gaat gepaard met een toename van oxytocine en vasopressine. Het is oxytocine dat het paar helpt af te zien van impulsieve acties en relaties te verbreken in tijden van crisis, wanneer de werking van andere hormonen uitblijft. Op dit moment krijgen partners de mogelijkheid om met een onbewolkte blik naar een geliefde te kijken, ze beseffen eindelijk dat hij dezelfde gewone persoon is met zijn eigen voor- en nadelen. Emotionele en fysieke afhankelijkheid is voorbij, en nu hangt het alleen van de mensen zelf af of ze besluiten om bij elkaar te blijven en aan hun relatie te werken of niet.
Alle gevallen zijn individueel
Je kunt geloven in de theorie over hormonen, vooral omdat alles er redelijk logisch uitziet. Maar dat zou te gemakkelijk zijn. In de praktijk kan men zien dat een groot aantal paren na een jaar of een paar jaar uit elkaar gaat, maar er zijn er ook die erin slagen een gelukkige relatie en interesse in elkaar te behouden voor een zeer lange tijd. En het hangt van veel factoren af. Liefde gaat niet per se over na 3-5 jaar als: partners elkaar blijven verbazen en interessant blijven, zich samen ontwikkelen, elkaar waarderen, weten hoe ze hun leven kunnen diversifiëren en levendige emoties krijgen van verschillende gezamenlijke activiteiten, waardoor de passie wordt opgewarmd. Maar om zo'n relatie mogelijk te maken, moeten een man en een vrouw in eerste instantie verenigd zijn, niet alleen door fysieke aantrekkingskracht, ze moeten iets gemeen hebben, zodat ze naast hen gelukkiger kunnen zijn dan apart.
