Zelfconcept is een systeem van ideeën van een individu over zichzelf, op basis waarvan hij zich verhoudt tot zichzelf en relaties met andere mensen opbouwt. Gevormd in de wereldpsychologie als een stabiel concept.
Intelligentie en emoties zijn de basis van het zelfconcept
Het is de moeite waard om te zeggen dat er geen eenheid is onder de psychologen van de wereld in het begrijpen van het zelfconcept. Dit komt doordat de essentie van het vraagstuk te algemeen is. Het zelfconcept werd gevormd in het midden van de 20e eeuw. De structuur omvat traditioneel drie elementen: cognitieve, emotioneel-evaluatieve en gedragscomponenten. De eerste is de houding van een persoon tegenover zichzelf, de tweede is gericht op zijn gevoelens hierover. In overeenstemming hiermee bepaalt de gedragscomponent van het zelfconcept het gedrag van een persoon, of een individu, in relatie tot ideeën over zichzelf. Het zelfconcept speelt dus een drievoudige rol.
Rogers geloofde bijvoorbeeld dat de cognitieve component niet alleen bestaat uit iemands houding ten opzichte van zichzelf, maar ook uit zijn ideeën over zichzelf. Zo onderscheidde hij het ideale en het echte cognitieve.
Natuurlijk, de kern van het zelfconcept, herkenden wetenschappers de emotioneel-evaluatieve component. Dit is tenslotte precies het gevoel van eigenwaarde en het niveau van ambities. Het is een vergissing om te denken dat iemands zelfrespect alleen zijn houding ten opzichte van zichzelf beïnvloedt. Hoe een individu relaties begint op te bouwen met andere leden van de samenleving hangt af van dit persoonlijke criterium.
Het zelfrespect van een persoon grenst aan het niveau van haar ambities. Een overschat niveau van claims, wanneer een persoon zichzelf werkelijk onmogelijke taken oplegt, spreekt van een overschat zelfrespect, en vice versa. Het zelfconcept bepaalt dus waartoe een persoon in staat is, wat hij kan en wat niet.
Een andere belangrijke bouwsteen van het zelfbeeld is het gevoel van eigenwaarde. Niet alle psychologen besteden er aandacht aan, maar het niveau van persoonlijk comfort hangt rechtstreeks af van het gevoel van eigenwaarde.
Nadruk op zelfbewustzijn
Interessant is dat iemands ideeën over zichzelf lang niet altijd objectief zijn, hoewel een persoon misschien denkt dat zijn conclusies onmiskenbaar zijn en gebaseerd zijn op solide bewijsmateriaal. Verre van.
Verwar zelfconcept en zelfbewustzijn niet. Zelfconcept is iets beschrijvends, speculatiefs, terwijl zelfbewustzijn een meer reëel concept is. Ze blijven echter nauw met elkaar verbonden. Eigenwaarde is wat overblijft na het uitwerken van het zelfconcept. Interessant is dat het zelfconcept als systeem een constant evoluerend fenomeen is. Ze 'groeit op' met de persoon, vaak blijft er aan het einde van haar leven bijna niets meer over van het oorspronkelijke zelfconcept.
