Er is een mening dat het instituut van het gezin onlangs zijn nut heeft overleefd, en dit blijkt uit het grote aantal echtscheidingen, de onwil van jongeren om een officieel huwelijk aan te gaan, enz. Maar toch blijven mensen zich verenigen in paren en krijgen kinderen. Dit betekent dat er nog steeds gezinnen worden gevormd. Alleen komt het concept van een gezin op dit moment niet helemaal overeen met de oude ideeën over wat het zou moeten zijn.
Familiefuncties
De moderne sociologie definieert het gezin als een kleine groep die door mensen is gecreëerd om bepaalde functies uit te voeren:
- geboorte en opvoeding van kinderen;
- het runnen van een gemeenschappelijk huishouden, wederzijdse economische ondersteuning van gezinsleden;
- ontwikkeling van geestelijke en morele kwaliteiten van gezinsleden, regulering van hun gedrag ten opzichte van elkaar;
- wederzijdse ontwikkeling en verrijking van de belangen van gezinsleden, organisatie van gezamenlijk tijdverdrijf;
- het verlenen van psychologische en morele hulp en ondersteuning;
- het voorzien in een bepaalde sociale status en het scheppen van voorwaarden voor de vervulling van de sociale rollen van echtgenoten, ouders, kinderen.
Typologie van familierelaties
Het is gebruikelijk om dergelijke huwelijksvormen te onderscheiden als monogaam en polygaam. Een monogaam gezin verwijst naar de verbintenis van één man en één vrouw. De polygame vorm van een familievereniging is onderverdeeld in typen als:
- groepshuwelijk, waarbij meerdere mannen en vrouwen tegelijk een huwelijksrelatie hebben (officieel bewaard op de Marquesas-eilanden);
- polyandrie of polyandrie (momenteel gevonden in Tibet en in sommige gebieden in Zuid-India);
- polygynie of polygamie (bestaat officieel in moslimlanden).
Volgens de structuur van familiebanden worden gezinnen verdeeld in kerngezinnen, bestaande uit ouders en hun kinderen die bij hen inwonen, en uitgebreid, inclusief vertegenwoordigers van meer dan twee generaties.
Afhankelijk van welke van de echtgenoten de leider in het gezin is, is het gebruikelijk om gezinsverbanden te verdelen in patriarchale, waarin de man domineert, in matriarchale, waarbij de leidende positie aan de vrouw toebehoort, en in democratisch of egalitair. In het laatste geval nemen echtgenoten met gelijke rechten beslissingen over de uitvoering en verdeling van gezinsfuncties.
Informele huwelijksvormen
Naast officieel erkende vormen van gezinsrelaties zijn er recentelijk niet-traditionele typen gezinnen ontstaan. Ze hebben geen officieel erkende status door de staat, maar ze bestaan niettemin en zijn niet zo zeldzaam:
- gasthuwelijk, wanneer echtgenoten in een officieel geregistreerd huwelijk niet samenwonen, geen gemeenschappelijk huishouden voeren en een gedeeld inkomen hebben;
- proefhuwelijk, in de meeste gevallen gebruikelijk onder jongeren, wanneer partners besluiten een tijdje samen te wonen om er zeker van te zijn dat ze echt bij elkaar passen;
- konkubinat of langdurige relatie van een officieel gehuwde man en een ongehuwde vrouw die officieel erkende kinderen van hem kunnen krijgen en materiële en andere ondersteuning kunnen ontvangen;
- open huwelijk, waarin partners elkaar het recht op buitenechtelijke relaties erkennen en zelfstandig hun eigen levensprioriteiten bepalen, ongeacht hoe de partner zich daartegen verhoudt.
