Liefde was nauw verwant aan de cultuur en filosofie van de oude Grieken. Plato, Socrates, Aristoteles, Lucian en vele andere filosofen van het oude Griekenland probeerden liefde te beschrijven als een gevoel en staat, om liefde te definiëren. Het leren van vriendschappen, liefde, erotische connecties, denkers uit het verleden maakten hen tot een bron van reflecties over de zin van het leven. Vier soorten liefde: eros, filia, streng en agapesis, worden het vaakst gevonden in geschreven bronnen die tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven.
Liefde speelde een belangrijke rol in het leven van de oude Grieken. Het is doordrenkt met mythen, kunstwerken en filosofische verhandelingen uit het oude Griekenland. Het was niet voor niets dat de Grieken al zijn schakeringen en nuances onderscheidden. Bovendien was liefde de grondoorzaak van alles.
Filia
Het woord "filia" komt voor het eerst voor in de geschriften van Herodotus en betekent oorspronkelijk een vredesverdrag tussen staten. Later werd het begrip liefde-vriendschap aan dit woord gehecht. Afgaande op de uitspraken van oude filosofen, is filia een gevoel dat ontstaat in relatie tot vrienden en familieleden, waardoor volledige eenheid van zielen wordt bereikt. De basis van vriendschap is helemaal geen sensuele genegenheid, maar wederzijdse steun, die de Hellenen grotendeels nodig hadden, die voortdurend nieuwe gebieden verkenden, hun steden verdedigden en nieuwe campagnes voerden.
Een voorbeeld van zo'n liefdesvriendschap is het verhaal van Achilles en Patroclus, die op zoek gingen naar glorie in de Trojaanse oorlog. Vrienden deelden zaken, een tafel, een tent. En toen Patroclus viel in een ongelijke strijd met de Trojanen, gaat de legendarische held van het Trojaanse epos, die eerder had geweigerd te vechten, de dood van zijn vriend wreken.
Plato begreep vriendschap als het streven naar perfectie, emotionele nabijheid van vrienden, emotionele gehechtheid. De theorie beschreven in de geschriften van Plato werd "platonische liefde" genoemd.
Eros
Oude Griekse filosofen dachten op een bijzondere manier na over eros. Dit werd bepaald door de specifieke positie van vrouwen in de samenleving. De vrouw-vrouw, die belast was met de taken van voortplanting en het huishouden, was geen voorwerp van aanbidding en liefde voor haar man. “Je vrouw maakt je maar twee keer gelukkig: op de trouwdag en op de dag van haar begrafenis”, schrijft Hipponactus vanuit Efeze. Mannen genoten van het gezelschap van heteroseksuelen, maar ze spraken onpartijdig over hen. Menanders uitspraak over vrouwen is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven: "Onder de vreemde dieren die land en zee bewonen, is een vrouw echt het meest verschrikkelijke dier."
Plato was de eerste die het woord "eros" gebruikte. In zijn werk "The Feast" verdeelt Plato liefde in echt en grof sensueel. Het Feest bevat de mythe van de oorsprong van Eros, de eeuwige metgezel van Aphrodite. Zijn ouders waren de goden van armoede en rijkdom - Zingen en Poros. Hij werd verwekt op een feest ter gelegenheid van de geboorte van de godin van de liefde, die zijn latere bediening vooraf bepaalde. Eros werd geweven uit tegenstrijdigheden, het combineerde grofheid en streven naar het schone, onwetendheid en wijsheid. Eros is de personificatie van liefde, die tegelijkertijd kan streven naar dood en onsterfelijkheid.
Plato leidt de gedachte naar het feit dat liefde een klim naar de hoogste idealen is. Zijn eros is de eros van kennis en esthetisch genot.
Aristoteles beschouwt liefde niet alleen vanuit een esthetisch oogpunt. In Animal Stories beschrijft de denker seksueel gedrag tot in detail en verbindt het met de sensuele geneugten van eten, drinken en geslachtsgemeenschap. In Nicomacheaanse Ethiek houdt Aristoteles echter het idee vast dat niet eros, maar filia het hoogste doel en de waardigheid van liefde is.
De epicuristen werden het meest gekenmerkt door sensualiteit en verlangen naar plezier. Niettemin was het Epicurus die sprak over het feit dat de eros die inherent zijn aan alle levende wezens op aarde moet worden gecontroleerd. Hij merkte op dat liefdesgenot nooit heilzaam is, het belangrijkste is om anderen, vrienden en familieleden niet te schaden.
Stroge en agape
De oude Grieken begrepen het woord streng als de liefde van ouders voor hun kinderen, kinderen voor hun ouders. In de huidige opvatting is streng ook de tedere genegenheid van de echtgenoten voor elkaar.
Het concept van "agape" definieert de liefde van God voor mensen en de liefde van mensen voor God, opofferende liefde. Aan het begin van het christendom kreeg dit woord een revolutionaire connotatie. De eerste pogingen van christenen om bijbelteksten in het Grieks te vertalen, stuitten op een aantal moeilijkheden - welk woord moet je filia, eros, mania gebruiken? Het revolutionaire christelijke idee vroeg om revolutionaire oplossingen. Zo werd het neutrale woord 'agapesis', dat liefde betekende - het verlangen om te geven, het alomvattende concept 'God is liefde'.
De oude Grieken kenden het begrip zonde niet in de context van liefde, erotiek en seksualiteit. Zonde werd beschouwd als sociaal en moreel wangedrag - misdaden en onrecht. Met de verspreiding van het christendom verdween de wereld, gevuld met ontspannen observaties en reflecties over de menselijke natuur, waarin familiedeugden, loyaliteit, vriendschap en liefde in al zijn verschijningsvormen werden verheerlijkt.
